از بیل برد تا بنر
با افزایش میران دسترسی به اینترنت به عنوان یک رسانه الکترونیکی ، این رسانه به سرعت به عنوان یک رسانه پویا و کاربر پسند جهت تبلیغات تبدیل شده است . با درنظر گرفتن چرخه عمر محصولات در بازارهای امروزی که زمان این چرخه از مرحله تولید تا افول به حدود کمتر از شش ماه رسده است ، باید گفت که استراتژیها و کانال های تبلیغی سنتی قادر به انجام اهداف کسب و کاری شرکت و تراکنش های آن هستند . سازمان ها و شرکت هایی که از انگیزه بالای کارآفرینی و تحول برخوردار می باشند به خوبی به این امر واقف شده اند که رسانه جدید چه قدر در محیط چالشی موجود تاثیر گذار است .
امروزه در مبادلات و تعاملات بازرگانی با واژه هایی همچون مشتریان جهانی ، تولیدکنندگان جهانی ، عرضه کنندگان جهانی ، خریداران جهانی ، بازارهای جهانی روبرو هستیم . آیا این میادین جهانی نیازمند تبلیغات جهانی نمی باشند؟ بنا به تعریف آقای اسپترپ در سال 1991 تبلیغات ایده آل تبلیغاتی است که از بالاترین امکان دسترسی به مشتریان بالقوه ، همراه با یک امکان پذیری بالا برای گرفتن بازخورد ، و البته هزینه پایین برخوردار باشد . بدین ترتیب کدامین رسانه است که تبلیغ کننده رابه تبلیغ ایده آل می رساند ؟ این فصل بر آن است تا یک تعریف جامع از تبلیغات اینترنتی همراه با مشخصه ها و مزایای این تبلیغ ارائه نمایید .
در دنیای رقابتی امروز تقریبا کمتر کسی وجود دارد که تحت تاثیر تبلیغات و دیگر اقدامات ترفیعی قرار نداشته باشد . این مساله به قدری در بین آنها رسوخ کرده که در بین آنها نیز به یک باور تبدیل شده است . به طوریکه مصرف کنندگان به این باور رسیده اند که گریز از تلاش های بازاریابی که هر روزه در پی یافتن کانال جدیدی برای رساندن پیام به مصرف کنندگان هستند تقریباً غیر ممکن است .
کانال های بسیاری برای رساندن پیام تبلیغ کننده به مصرف کننده بوجود آمده اند . کانال هایی که بنا بر حوزه عملکردی و ظرفیت های بالقوه ، نحوه برقراری ارتباط و میزان پیام رسانی شان از یکدیگر متمایز شده اند . از جمله این کانال ها می توان به تلویزیون ، رادیو ، رسانه های چاپی ، و اینترنت اشاره نمود . تبلیغ کنندگان برای انتخاب یک کانال تبلیغی مناسب جهت انتقال مفاهیم و ایده های تبلیغاتی شان نیازمند یک شناخت نسبی از کانال های موجود هستند . زیرا در بیشتر مواقع تبلیغ کنندگان ، یک تبلیغ کننده هستند و به واسطه یک میانجی یا واسطه تبلیغ را طراحی و منتشر می نمایند .
در خصوص کانال های تبلیغی سنتی با توجه به قدمت زیاد و تعدد استفاده تبلیغ دهندگان و تبلیغ کنندگان به یک بینش جامع دست یافته و از مزایا و معایب آن به خوبی آگاه هستند . اما اکنون رسانه جدید یا به عبارت بهتر دنیای جدید (دنیای وب) فراسوی تمام زیر ساخت ها و مشخصه های یک انتقال دهنده پیام ، پیش روی گیرندگان و فرستندگان پیام قرار گرفته است . زیرا ساخت هایی که به دور از محدودیت های رسانه های سنتی ، مرز بین فرستنده و گیرنده پیام را از بین برده ، و حدود مالکیت فرستنده پیام را کاهش داده و یا به کلی به گیرنده پیام منتقل نموده است .
رسانه ای که با ویژگی بی نظیر تعامل دنیای مجازی را رنگ و بوی تازه بخشیده و تعریف جدیدی از فرآیند ارتباطات ارائه داده است . رسانه ای که تمام فرآیندها و تراکنش های یک بنگاه اقتصادی را به کمترین زمان ممکن کاهش داده و از این روی واژه های جدیدی چون ، فروش الکترونیکی ، تبلیغ الکترونیکی ، سفارش الکترونیکی ، خرید الکترونیکی ، پرداخت الکترونیکی ، امضاء الکترونیکی و غیره را جایگزین تراکنش های غیر آنی معاملات سنتی نموده است .
رسانه ای که از نحوه انتشار یک تبلیغ و فرآیند اثرگذاری آن تعریفی منحصر به فرد مطرح نموده است . زیرا بر خلاف تبلیغ در رسانه های سنتی که در آن مصرف کننده می بایست جهت یافتن اطلاعات تکمیلی از کالا یا خدمت تبلیغی به وسایل ارتباطی دیگری چون تلفن و یا حضور فیزیکی در بازار متوسل می شد ، رسانه جدید و تبلیغ آنی با به موقع کردن این فرآیند ، راه دستیابی به اطلاعات را به طور باور نکردنی کوتاه نموده است . در این خصوص کافی است ، کاربر بر روی تبلیغ مشاهده شده کلیک نماید تا به انتقال به وب سایت تبلیغ کننده ، اطلاعات تکمیلی در اختیار او قرار گیرد . شاید این عمل به نوعی مصداق بارز ضرب المثل در یک چشم بر هم زدن باشد .
از این روی و با توجه به روند جدید شکل گرفته در فرآیند انتشار تبلیغ ، همچنین معرفی مفاهیم جدیدی چون وب ، آنی بودن ، تعامل و غیره ، ضروری است تا تبلیغ کنندگان و تبلیغ دهندگان یک آگاهی جامع از شرایط و مقتضیات محیط و کانال جدید ، و همچنین چگونگی انتشار تبلیغ در آن بدست آورند . با این پیش زمینه ، این پایان نامه با ماموریت جستجو ، کشف ، بررسی ، تجزیه و تحلیل ، و بومی سازی مفاهیم و مولفه های تبلیغ در رسانه جدید تهیه شده است .
هدف اصلی این پایان نامه شناخت و به کارگیری نتایج مطالعات بین المللی صورت گرفته در زمینه تبلیغات اینترنتی است . به طوریکه با جستجوهایی که صورت پذیرفت ، اکثر مطالعات انجام و گزارش شده در این زمینه جمع آوری و به نوعی نظر محققان آنها در محتوای این کتاب ملحوظ شده است .
در این پایان نامه سعی شده است تا پاسخ روشنی برای مفاهیم و سوال های همچون ، تبلیغات ، عوامل مهم یک تبلیغ موفق ، چرا تبلیغات ؟ چرا اینترنت ؟ چرا تبلیغات اینترنتی ؟
همچنین سعی شده است تا با انجام یک تحلیل محتوا در میان مطالعات گذشته ، شرح جامع ای از تبلیغات اینترنتی بیان شود . در این فصل کلیه متغیرهای دخیل در امر یک تبلیغ به چالش کشیده شده و راهکارهای ارائه شده بوسیله محققین مختلف جمع آوری و نظرات آنها مورد بررسی قرار گرفته است . مباحثی چون خاستگاه تبلیغات ، جایگاه تبلیغات در فرآیند بازاریابی ، جایگاه تبلیغات اینترنتی ، و محیط انتشار یک تبلیغ به صورت کامل توصیف و بیان شده اند . همچنین با تمرکز برآمیخته ترفیع و تغییرات آن با توجه به افزایش تبلیغات اینترنتی به زیر مجموعه تبلیغ ، مورد ارزیابی قرار گرفته است .گذشته از این به دو موضوع مهم پرداخته شده است ، یکی ارتباطات و انواع آن و دیگری نحوه گزینش یک وب سایت مناسب برای به نمایش درآوردن تبلیغ می باشد . از دیگر مباحث این فصل می توان به علل استفاده از تبلیغ اینترنتی اشاره کرد .
تبلیغات در دوران معاصر از اهمیت زیادی برخوردار است و در این میان ، تبلیغات بازرگانی پس از رشد گسترده فناوری اطلاعات[1] و ارتباطات و تولد رسانه های جدید ، جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است . تبلیغات بازرگانی پیشینه ای به قدمت آغاز رقابت خرید و فروش دارد . در اروپا در قرن پانزدهم میلادی شکل هایی از تبلیغات بازرگانی وجود داشت و از قرن شانزدهم میلادی به تدریج نظام بازار جهانی به وجود آمد ، در نتیجه ، تبلیغات به ابزاری مهم در ارتباطات تجاری ، تبدیل شد(میرزایی و امینی 1385) . فنون تبلیغات در جنگ جهانی " اثر کلاسیک لاسول(1927)" از نخستین مطالعات دقیق تبلیغات و تعریف تبلیغات است . مطابق تعریف او ، تبلیغات منحصراً به کنترل عقیده با نمادهای مهم ، یا به عبارت روشن تر به گزارش ها ، شایعه ها ، تصاویر و دیگر اشکال ارتباط اجتماعی اشاره دارد . لاسول تعریف دیگری از تبلیغات در سال 1937 ارائه داد : تبلیغات در کلی ترین معنی ، فن اثرگذاری بر عمل انسانی از راه دستکاری نمودگارهاست . این نمودگارها ممکن است شکل گفتاری ، نوشتاری ، تصویری یا موسیقیایی به گیرد (سورین و تانکارد ، 1381).
پیام های بازرگانی از جمله بخش های مهم در رسانه های دیداری ، شنیداری و نوشتاری است که کارکردهای چندگانه ای ایفا می کند ؛ این پیام ها از یک سو به معرفی محصولات و کالاهای موردنیاز پرداخته و از سوی دیگر جنبه گسترش مصرف و مصرف گرایی را با خود به همراه دارد (میرزایی و امینی 1385).
در ده های اخیر پیشرفت تکنولوژی و تغییرات محیطی وسیع باعث ظهور رسانه های جدید ارتباطی و تبلیغاتی و به دنبال آن تغییر سلیقه کاربران شده است . رسانه های رایج بازاریابی[2] نیز دچار دگرگونی شده اند ، ظهور اینترنت ، تلفن همراه و به دنبال آن پیامک ، تلویزیون های کابلی و ... میزان اقبال عمومی به سایر رسانه ها را کاسته است (Rafi,2004).
از طرفی مدیران بازاریابی باید به این امر آگاهی داشته باشند که اثرگذاری رسانه ها در کسب و کارهای مختلف متفاوت می باشد ، به عنوان مثال ، درج یک آگاهی تبلیغاتی درباره مواد غذایی در یک مجله خانوادگی نسبت به درج آن در روزنامه رسمی پلیس اثرگذاری بیشتری خواهد داشت (کاتلر 1996) . به عبارتی دیگر در یک روزنامه پلیسی خوانندگان بیشتر تمایل دارند با مفاهیم پلیسی و اخبار مربوط به آن مطلع شوند تا بیشتر درباره مواد غذایی بدانند . همچنین به دلیل اینکه غالباً مواد غذایی جزیی از نیازهای روزمره یک خانواده می باشد ، بنابراین به جاست که تبلیغات مواد غذایی نیز در مجلات خانوادگی وجود داشته باشد . امروزه وجود رسانه های غول آسا در جوامع کنونی و ارتباطات گسترده بین آن ها ، اساس و بنیان تغییر و تحول در جامعه انسانی تلقی می شود . یکی از اهداف بلندمدت رسانه ها ارتباطات تنگاتنگ و مستمر آن ها با تمام اقشار جامعه است که مهمترین دستاورد آن تبلیغ و شناساندن کالا به افراد جامعه می باشد .(شاه محمدی و اسکویی 1390) .
تبلیغات به عنوان وجه غالب عناصر ارتباطی سازمان نقش مهمی در جهت موفقیت آن ایفا می نماید . با توجه به نقش تبلیغات در ترغیب اقشار مختلف جامعه به خرید ، یکی از راه های ارتقای اثر بخشی تبلیغات ، تخصیص بودجه به رسانه های مختلف است . هر رسانه دارای محدودیت ها و توانایی های خاص خود است ، این محدودیت ها و توانایی ها جهت تعیین میزان اثر بخشی در انجام رسالت تبلیغی آن رسانه یک سنگ محک است . حال با این تفسیر اگر رسانه مناسب و اثر بخش برگزیده نشود اثر بخشی مجموعه تبلیغاتی[3] زیر سوال خواهد رفت . از این رو انتخاب رسانه تبلیغاتی جزو تصمیمات مهم در حوزه بازاریابی و تبلیغات است .
امروزه شیوه های متفاوتی برای انتخاب رسانه اثر بخش از شیوه های تجربی گرفته تا عملی وجود دارد . شناسایی رسانه اثر بخش در خصوص تاثیر بر رفتار خریداران یکی از مسائل مهم در تبلیغات و بازاریابی است . شرکت ها نیز برای حفظ و رشد خود در صحنه رقابت باید به این سوال پاسخ دهند که مشتریان چگونه و بر اساس چه معیارهایی به خرید یک محصول ترغیب می شوند و چه نوع تبلیغاتی در تصمیمات خرید مصرف کننده دخالت دارد .
از آنجا که در چند سال اخیر افزایش رقابت بین شرکت ها افزایش یافته و از طرفی ادامه فعالیت تولیدی بدون بازاریابی و تبلیغات برای فروش محصول کافی امکان پذیر نیست ، لیکن باید دقت داشت که هر کالایی را در بازار نمی توان فروخت و فروش کالا در بازارهای گوناگون نیازمند انجام تبلیغات مناسب ، آگاهی و اطلاع از علم بازاریابی است . از این رو ، در تبلیغات بایستی رسانه های تبلیغی را ابتدا شناخته و تاثیر گذاری تبلیغات بر رفتار مشتریان مختلف را همواره در نظر داشت .
یکی دیگر از روش های تبلیغات که امروزه شناسایی شده و استفاده می شود ، تبلیغات پیامکی می باشد . این نوع از تبلیغات به شکل گسترده در کشور ما صورت می گیرد . برای همین منظور شرکت هایی نیز اقدام به سامانه های ارسال پیامک کرده اند که ، به وسیله آن امکان ارسال پیامک را از طریق اینترنت در هر زمان و مکان برای دارنده این سامانه مهیا می سازد .
پیامک ابزاری برای کلاه برداری
استفاده از این سرویس تبلیغاتی نیز روشی شده برای کلاه برداران که از افرادی که اطلاع کافی ندارند سوء استفاده می کنند . تا جایی که روابط عمومی بسیاری از بانک ها در یک پیامک به مشتریان خود اعلام کرده اند که از ارسال رمز عبور دوم کارت بانکی خود با عناوینی مثل برنده شدن در مسابقه و قرعه کشی ها در خواست می کنند ، به قصد کلاه برداری بوده . هرگز به این پیامک ها اعتماد نکنید .
در مثالی دیگر بسیاری از پیامک ها با وعده شرکت در مسابقه و دریافت شارژ رایگان ارسال می گردند . پیامک هایی مثل پیش بینی نتیجه بازی فوتبال ، که اگر درست پاسخ دهید ، مبلغ 2000 تومان شارژ دریافت می کنید . اگر این نوع پیامک ها فقط برای سیم کارت های اعتباری ارسال می شد به نظر واقعی به نظر می رسید ، اما وقتی برای سیم کارت های دائمی که داشتن شارژ اعتباری برای این سیم کارت ها بی معنا می باشد ، کلاه برداری بودن این پیامک ها را بیش تر از واقعی بودن آنها نمایان می سازد .
در اکثر این تبلیغات پیامکی ، مشاهده می شود که این تبلیغات بدون درخواست و میل گیرنده پیامک صورت نگرفته و مانند بحث اسپمینگ در ایمیل ها که به صورت ناخواسته ارسال می شود ، در این بخش نیز وجود داشته و به صورت ناخواسته ارسال می گردد . حتی در ایمیل های تبلیغاتی مشاهده می کنیم که در انتهای ایمیل یک متنی مشاهده می شود که از دریافت کننده ایمیل می خواهد در صورت عدم دریافت یا لغو خبرنامه بر روی این گزینه کلیک نمایید . ولی در پیامک ها چنین چیزی را پیدا نمی کنیم .
پیامک ابزاری برای بازاریابی و فروش محصولات
مشترک شماره تلفن ...... ما بسیار خوش اقبالیم که مشتریانی مانند شما داریم . تا دقایقی دیگر عدد 6 را به شماره ..... ارسال کنید . این پیشنهادی است که نمی توانید رد کنید . همین امروز به بسته ی " جشنواره زندگی " ملحق شده و همچنین یک هدیه رایگان را فعال سازی کنید . هر محتوا 1000 ریال .
پیامک ابزاری برای ارتباط با مشتریان
بعضی از شرکت ها و ادارات بعضی از خدمات خود را از طریق پیامک به مشتریان خود عرضه می نمایند . به عنوان نمونه بسیاری از دانشگاه ها ، برای دانشجویان خود از طریق پیامک شروع کلاس ها و تقویم آموزشی را به اطلاع دانشجویان می رسانند . امروزه شاهد استفاده مطلوب و مفید از این سرویس در دفاتر خدمات الکترونیکی دولت می باشیم . به عنوان مثال زمانی که برای تعویض گواهینامه رانندگی خود به یکی از این دفاتر در سطح کشور مراجعه می کنیم ، بعد از زمانی که درخواست خود را بخش مربوطه می دهیم و رسید دریافت می کنیم ، تا زمانی که گواهینامه توسط اداره پست به ما ارسال می گردد ، مراحل فرآیند این کار در 3 الی 5 پیامک به اطلاع متقاضی می رسد .